هم‌زمان با برگزاری هجدهمین نمایشگاه بین‌المللی قطعات، لوازم و مجموعه‌های خودرو تهران در هفته گذشته، تولیدکنندگان حوزه قطعه‌سازی نیز از جدیدترین تولیدات خود در این نمایشگاه رونمایی کردند. یکی از شرکت‌های موفق در زمینه قطعه‌سازی در کشور، گروه صنعتی اتحادموتور است که در شمار تامین‌کنندگان اصلی ایران‌خودرو و سایپا طی سال‌های متمادی مطرح بوده است. محمد شهپری، رئیس هیات‌مدیره این گروه در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای خودرو» به‌تشریح فعالیت‌های این شرکت پرداخته است.
ارزیابی شما از هجدهمین نمایشگاه قطعات و مجموعه خودرو چیست و این نمایشگاه تا چه اندازه می‌تواند در توسعه صنعت قطعات و هماهنگ شدن با خودروسازان و سایر ذی‌نفعان این حوزه موثر باشد؟
در شرایط تحریم‌های فعلی، قطعه‌سازان هستند که می‌توانند در صنعت‌خودرو نقش بزرگی داشته باشند. در این میان، نمایشگاه قطعات هم نقش بزرگی در مواجهه صنعت‌خودرو با شرایط خاص دارد. امسال هم خوشبختانه قطعه‌سازان حضور بسیار پرشوری در نمایشگاه داشتند.
گروه صنعتی اتحاد موتور در این شرایط چه نقشی ایفا می‌کند و چه جایگاهی دارد؟
بنده حدود 42 سال است در صنعت قطعه فعالیت می‌کنم و درحال حاضر اتحاد موتور بین 30 تا 40 هزار عدد موتور دی‌سی تولید می‌کند. از سوی دیگر، این گروه صنعتی خط تولید لایسنس سه شرکت بزرگ معتبر و خارجی را داراست و محصولات ما شامل سیستم برف‌پاکن تحت لیسانس شرکت فرانسوی Valeo، موتورفن خنک‌کننده رادیاتور تحت لیسانس شرکت Faurecia فرانسه و شیشه‌بالابر آن تحت لیسانس کوانگجین کره جنوبی است.
درحال حاضر خودروسازان و نهادهای دیگر تا چه‌اندازه می‌توانند از آزمایشگاه پیشرفته‌ای که در اختیار دارید، استفاده کنند؟
ما تقریبا آزمایشگاه مرجع موسسه استاندارد هستیم و سرمایه‌گذاری بسیار سنگینی در آزمایشگاه‌های خود انجام دادیم و چون طراح موتورهای دی‌سی هستیم، به‌چنین آزمایشگاهی نیاز مبرم داشتیم.
با توجه به این‌که خودروسازان دولتی و خصوصی محصولات زیادی را در این مدت رونمایی کرده‌اند، شما در تولید کدام مدل‌ها مشارکت کرده‌اید؟
ما تقریبا در تمام مدل‌های جدید خودروسازان مشارکت داشتیم و بخش R&D یا همان تحقیق‌وتوسعه ما در طراحی قطعات محصولات جدید ازجمله تارا، شاهین، ساینا اس، کوئیک GX و... مشارکت داشته است.
در زمینه حضور کلی در زنجیره تامین خودروسازان، وضعیت اتحاد موتور چگونه است؟
ما امروز حدود 16 کارخانه داریم که 4 هزار نفر به‌صورت مستقیم در این کارخانه‌ها اشتغال دارند و در این مجموعه‌ها و 600 واحد صنعتی تامین‌کننده قطعات برای اتحاد موتور کار می‌کنند و به‌طور غیرمستقیم نیز حدود 25 هزار نفر بر سر این سفره نان می‌خورند. بنابراین با توجه به‌چنین مختصاتی، از بزرگ‌ترین قطعه‌سازان و تامین‌کنندگان دو خودروساز بزرگ کشور محسوب می‌شویم.
آیا از وضعیت تولید اتحاد موتور و زیرمجموعه‌های این گروه صنعتی آمار جدیدی دارید؟
ما در چهار حیطه کار می‌کنیم. یکی روی بحث OE یا تامین قطعات اصلی خطوط تولید خودروسازان و دیگری بحث OES یا تامین قطعات بازار لوازم‌یدکی و بحث افترمارکت یا قطعاتی است که توسط سازندگان OE ساخته نمی‌شوند. از سوی دیگر، رویکرد و برنامه‌های صادراتی نیز داریم که به‌صورت جدی دنبال می‌کنیم و امیدواریم در این زمینه هم موفق شویم.
برای تحقق این منظور، تمام کارخانجات ما به‌صورت 24 ساعته در حال تولید هستند. به‌علاوه درکنار 30 تا 40 هزار موتور دی‌سی که به‌صورت روزانه در مجموعه اتحادموتور تولید می‌شود، ماهانه 600 هزار تیغه برف‌پاکن در حال تولید است.
همچنین ماهانه حدود 40 هزار عدد استارت تولید می‌شود و بالغ بر 3 میلیون دست لنت نیز تولید می‌کنیم و بالغ بر 500 هزار ستون فرمان بالا و 500 هزار ستون فرمان پایین در این مجموعه در حال تولید است. درمجموع، تنوع محصولات در شرکت بسیار زیاد است.
برای حفظ و ارتقای کیفیت محصولات با توجه به‌تاکیداتی که در این زمینه در صنعت‌خودرو وجود دارد، چه اقداماتی انجام داده‌اید؟
اولویت کار ما کیفیت است. همان‌طور که در بازار OES و افترمارکت ما مشخص است، کیفیت در کار ما حرف اول را می‌زند. در رابطه با حفظ کیفیت، دو مساله وجود دارد؛ یکی بحث سرمایه‌گذاری و نوآوری است. در شرایط کنونی تمام خطوط ما بر اساس سیستم‌های اتوماتیک طراحی شده و موضوع دوم نیز بحث آموزش است. در این زمینه، به‌هیچ‌وجه ما از کیفیت عدول نمی‌کنیم و به‌خاطر همین، تقریبا برند برتر کشور در زمینه مساله کیفیت هستیم.
از جمله مشکلاتی که خودروسازان با آن مواجه هستند، تامین قطعات الکترونیکی است. چه اقداماتی برای تولید این قطعات انجام داده‌اید؟
قطعات الکترونیک درحال حاضر شرایط خاص خود را دارد؛ هم‌اکنون دنیا با یک معضل بزرگ روبه‌رو شده که بحث تراشه‌هاست. از سوی دیگر، کشور ما در زمینه قطعات الکترونیک بسیار ضعیف عمل کرده و زیرساخت‌های تولید این قطعات در کشور ما مهیا نیست. البته کشورهای آمریکا و چین نیز خود با مشکلات زیادی در این باره مواجه هستند.
شرکت‌هایی مثل مپنا با همکاری ایران‌خودرو، سایپا و کرمان‌موتور، نمونه‌هایی از خودروهای برقی را تولید کرده‌اند. شما در گروه اتحاد موتور برای تولید قطعات برقی چه اقداماتی را انجام داده‌اید؟
قطعاتی که ما در رابطه با خودروهای برقی تولید می‌کنیم، carry over است؛ یعنی همین قطعاتی که در خودروهای بنزینی به‌کار می‌رود و در خودروهای برقی نیز قابل استفاده است. درواقع اگر خودرو برقی در کشور تولید شود، تمام قطعات ما روی خودروهای برقی نیز قابل استفاده است.
بزرگ‌ترین و عمده‌ترین چالش‌ها و مشکلاتی که شما درحال حاضر با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنید، چیست؟
بزرگ‌ترین چالشی که درحال حاضر خودروساز و قطعه‌ساز با آن مواجه هستند، بحث قیمت‌گذاری دستوری خودرو است. تا زمانی که این روال حاکم باشد، متاسفانه خودروسازان ما ضرر و زیان خواهند داد و همان‌طور که آمار و ارقام نشان می‌دهد، این دو خودروساز درحال حاضر 130 هزار میلیاردتومان زیان انباشته دارند و متاسفانه این گپ بین قیمت خودرو در کارخانه و بازار آزاد، به جیب یک سری دلال می‌رود.
چالش دوم بحث تامین ارز است که ادعا می‌شود یک‌میلیارد و 400 میلیون‌دلار به‌این منظور به‌صنایع خودرو و قطعه اختصاص داده
شده است.
من در این‌جا قاطعانه می‌گویم که عمده این مبلغ به‌سمت خودروسازان خصوصی رفته که قطعاتشان را به‌صورت SKD یا CKD برای مونتاژ در کشور با حداقل داخلی‌سازی وارد می‌کنند و مبلغ بسیار ناچیزی از این ارز نیز به‌ایران‌خودرو، سایپا و قطعه‌سازان تعلق گرفته است.
چالش سوم که اکنون خودروساز و قطعه‌ساز با آن درگیر هستند، بحث نقدینگی است. به‌علت قیمت‌های دستوری موجود، خودروساز متاسفانه دچار ضرر و زیان است و نمی‌تواند مطابق قراردادی که با قطعه‌ساز بسته است، به‌تعهد 120روزه خود برای تسویه عمل کند. برای همین است که روزبه‌روز مطالبات قطعه‌سازان از خودروسازان افزایش می‌یابد.
به‌معضل قیمت‌گذاری اشاره کردید. عرضه خودرو در بورس نیز بسیار مناقشه‌برانگیز شده و اکنون شورای‌رقابت و برخی مسئولان با این موضوع مخالف هستند. موضع شما به‌عنوان یک قطعه‌ساز خودرو در این خصوص چیست؟
به‌اعتقاد بنده اگر خودرو در بورس عرضه شود و براساس مکانیزم عرضه و تقاضا به‌خودروساز گفته شود که به‌میزان تقاضا محصول عرضه کنند، مسلم بدانید قیمت واقعی خودرو به‌شدت کاهش می‌یابد.
یکی از قطعه‌سازان در چند ماه گذشته برخی محصولات خود را در بورس کالا عرضه کرد. آیا قطعات خودرو قابلیت عرضه در بورس را دارد؟
به‌نظر بنده خیر. بازار قطعه چیزی نیست که به‌نظر من بتواند در بورس موفق شود.